မေးမြန်းခန်း

“ ညီမတို့ကို အခုလို ဖမ်းလိုက်လို့ ညီမတို့က ရပ်တန့်သွားမှာတော့မဟုတ်ဘူး။ ညီမတို့ကို အပြင်ပန်းသဏ္ဍာန်ကိုသာ ဖမ်းလို့ ရတာလေ။ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာခံစားချက်ကိုတော့ သူတို့တားလို့မရပါဘူး။” – မသက်နှင်း (CDM ဝန်ထမ်းတစ်ဦး)

“ကျမတို့ မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံး…ရှမ်းမှာဖြစ်တယ်။ ကချင်မှာဖြစ်တယ်။ ကရင် မှာ ဖြစ်တယ်။ ကျမတို့အကုန်လုံး အမှုတွဲတွေကြားနေရတယ်။ တွေ့နေရတယ်။ ဒီလောက် မအောင်မြင်ဘူး။ ကျမတို့ အ ခုလုပ်လိုက်တဲ့ အမှုတွဲအောင်မြင်တဲ့ အတွက် ဒါက ကျမတို့ ရခိုင်ပြည်နယ် တစ်ခုထဲအတွက် မဟုတ်ဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရှိနေတဲ့ တနိုင်ငံလုံးမှာ ရှိနေတဲ့ တိုင်းရင်းသားဒေသတွေက အမျိုးသမီးတွေရဲ့ လုံခြုံမှုကို မီးမောင်းထိုးပြလိုက်တဲ့ သဘောဖြစ်နေတယ်။”

အမျိုးသမီးတွေရဲ့ စိန်ခေါ်မှု အခက်အခဲတွေက စည်းရုံးရေးဆင်းတဲ့နေရာမှာ အမျိုးသမီးတွေ မသွားသင့်တဲ့ နေရာတွေ ရှိတယ် ပတ်ဝန်းကျင်က လက်မခံတဲ့ နေရာတွေ ရှိတယ်။ အမျိုးသမီးကိုယ်စားလှယ်ဆိုလို့ရှိရင် လူတွေက ပိုပြီးစိတ်ဝင်စားတယ်လို့ ပြောရမလား။ ပိုပြီးသတိထားကြတယ်။ ကျမတို့က အချိန်တိုင်းကို သတိနဲ့ သွားလာနေရတယ်။ အမျိုးသမီးတွေက နည်းနည်းလေးမှ ခြေလမ်းမှားလို့ မရဘူး။ မှားရင် ပြစ်တင် ဝေဖန်မှုတွေ အမျိုးသားတွေထက် ပိုရှိတယ်။

ကျမက ပထမဆုံးသော အမျိုးသမီး အမတ်လောင်းဖြစ်တယ်။ အမျိုးသမီးတွေ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်လို့ရတယ်ဆိုတာ သူတို့ မသိဘူး။ နိုင်ငံက အမျိုးသမီးနဲ့လည်းဆိုင်တယ် လုပ်လို့ရတယ်လို့ဆိုတာကို အစအဆုံး ပြန်ရှင်းရတယ်။ အမျိုးသားတွေကလည်း တောင်ပေါ်ဒေသအတွက် သူတို့ပဲ လုပ်ပေးနိုင်တယ်ပေါ့နော်။ အမျိုးသမီးဆိုတာက မဲဆွယ်တဲ့ အချိန်မှာဘဲ ရောက်လာနိုင်တယ်။ နောက်ဆိုရင် မရောက်လာနိုင်ဘူး ဒီလိုဒေသမှာ အမျဳိးသမီးလုပ်မယ်ဆိုတာ မဖြစ်နိုင်ဘူးဆိုပြီးပြောတယ်။

အမျိုးသမီးတစ်ယောက် အခုလို နိုင်ငံရေးလောကထဲဝင်ပြီး အခုလို ဝင်ပြိုင်တာ အများစုက အံ့သြ ကြတယ်။ လုပ်နိုင်တယ်။ သွားနိုင်တယ်ပေါ့။ ကျမကိုယ်တိုင်လည်း ဒီနှစ် လယ်ဝေး မြို့နယ်ထဲမှာ ကိုယ်စားလှယ် ၈ ဦးထဲမှာ ပြည်သူနဲ့ ထိတွေ့မှု အများဆုံး ကျမပဲ လုပ်နိုင်တယ်။ ကမ်ပိန်းကာလမှာ ကျမနောက်က စည်းရုံးရေးအတွက် ပံ့ပိုးဖို့ လိုက်ပေးနေတဲ့ ယောကျာၤးတွေ သူတို့သာ လူလဲသွားတယ်။ ကျမ လူမလဲဘူး။ တနေ့ ၇ ရွာဆို ၇ ရွာလုံးသွားခဲ့တယ်…

“ဒီရွေးကောက်ပွဲမှာ ကျမကို ပညာမတတ်တာတို့၊ ထောင် ခဏခဏ ကျတာတို့ ပြောခံရတယ်။ နိုင်ငံရေး လုပ်ရင် ဘာပညာတတ်ရမယ်ဆိုတာ ကန့်သတ်ချက် မရှိဘူးပေါ့နော်။ နိုင်ငံရေးဆိုတာ ယုံကြည်ချက်၊ ခံယူချက် ရှိရမယ်ဆိုတာကိုတော့ နားလည်စေချင်ပါတယ်။ ကျမသည် ထောင် ခဏခဏ ကျတယ်ဆိုတာ ကျမရဲ့ အကျိုးကြောင့် ထောင်ကျတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ကျမသည် ပြည်သူကို ကူရင်းနဲ့မှ မတရား တရားစွဲ ထောင်ကျခံရတာဖြစ်တယ်…”

“ကျမက အမျိုးသမီးဖြစ်တယ်။ ကျမ campaign team တွေကလည်း အမျိုးသမီးတွေချည်းပဲဖြစ်တယ်ဆိုတော့ တခါတလေကျွန်မတို့သွားတာ လုံခြုံရေး အရမ်းအရမ်းစိုးရိမ်ရတယ်။ တချို့နေရာမှာ ခဲ နဲ့ပေါက်တာမျိုးတွေ(ရှိခဲ့တယ်)… ”

ဒီအကြောင်းအရာကို အခြေခံပြီးတော့ ကျမက နိုင်ငံရေးကို စွန့်လွှတ်မှာ မဟုတ်ဘူး။ ဖွံဖြိုးရေးတို့ အမျိုးသားရေးတို့ နိုင်ငံရေးကို လုပ်နိုင်တဲ့ အရွေ့တစ်ခုလည်း ကျမဆက်လက် လုပ်ဆောင်သွားမှာ ဖြစ်သလို လာမယ့် ၂၀၂၅ မှာလည်း လိုအပ်တဲ့ ပြင်ဆင်မှုကို ကျမက အခုကတည်းက ပြင်ဆင်ဖို့လိုတယ်ပေါ့…

“အမျိုးသမီးအရေးဆိုရင် လူမှုရေးနဲ့ ဘာသာရေးဘက်မှာပဲ လှုပ်ရှားကြတယ်။ အဲဒါမျိုးတွေထက် အုပ်ချုပ်ရေး ပိုင်းမှာလည်း ဝင်ကြပါ။ အထူးသဖြင့် ဝန်ထမ်းတွေ ဝင်လုပ်ကြ။ အဲဒီကနေ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ အရာရှိတွေ ဖြစ်လာမယ်။ အဲ့တော့ အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းမှာလည်း အမျိုးသမီးတွေက အရာရှိတွေ ဖြစ်လာမယ်။ နိုင်ငံရေးဘက် မှာလည်း လေ့လာပါ။ စိတ်ဝင်စားပါ။”