သတင်းဆောင်းပါး

Throughout the Spring Revolution against the military coup, despite the risks, women have stood at the forefront of Myanmar’s protest movement. Some have been arrested, brutally harassed, and even killed. Their memory and stories must not be forgotten and must serve as lessons for the next generation.

Honest Information (HI), a women’s media platform is creating this record of women’s participation in the 2021 Spring Revolution, for the period of February 1 to March 31, 2021. Our hope is for this to become a memorial document for the women’s movement after the revolution is over.

“ သုံးရက်လောက်ထိ အိမ်ကပို့တာဘာမှမရောက်တော့ အားမပြတ်အောင် သူတို့ကျွေးတာဝင်သ၍ စားပြီးနေရတာပေါ့။ ထမင်းမျိုချလိုက်တာနဲ့ အစာအိမ်ကတန်းအောင့်လာတာ။ ဘယ်လိုမှဆက်စားလို့မရဘူး။ ပဲဟင်းလေးပဲသောက်ပြီးနေရတာ ပိုများတယ်။ ကိုယ်တစ်ယောက်တည်းဖြစ်တာမဟုတ်ဘူး။ တော်တော်များများမစားနိုင်ကြတာ”

ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ စစ်တပ် အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ပြည်သူအများဟာ နိုင်ငံတဝန်းမှာ စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင် ရေး အတွက် ပုံစံမျိုးစုံနဲ့ ဆန္ဒထုတ်ဖော်ခဲ့ကြပါတယ်။ ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒထုတ်ဖော်နေတဲ့ ပြည်သူတွေကိုလည်း စစ်တပ်က ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်တာတွေ အကြမ်းဖက် ရိုက်နှက်တာတွေနဲ့ ဖမ်းဆီးတာတွေကို ဆက်တိုက်ပြုလုပ်နေဆဲပါပဲ။

ဒီလိုပြုလုပ်ပေမယ့် ပြည်သူအများက နောက်တွန့်မသွားကြဘဲ စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေးအတွက် နည်းလမ်းပေါင်းစုံနဲ့ ဆက်လက် ဆန္ဒထုတ်ဖော်ကာ တော်လှန်နေလျက်ရှိပါတယ်။ ဒီတော်လှန်ရေးထဲမှာ အမျိုးသမီးတွေလည်း ပုံစံမျိုးစုံနဲ့ ရဲရဲရင့်ရင့် ရှေ့တန်းမှာ ပါဝင်တော်လှန်နေကြပါတယ်။

ဒီအတွက်လည်း တော်လှန်ရေးမှာ အသက်ပေးခဲ့ရတဲ့အမျိုးသမီးတွေ၊ အနှိပ်စက်ခံ၊ ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ အမျိုးသမီးပေါင်း များစွာရှိခဲ့ပါပြီ။ ဒါကြောင့် စစ်အာဏာသိမ်းပြီး ယနေ့အထိ နှစ်လအတွင်း(ရက်ပေါင်း၆၀နီးပါး)မှာ အမျိုးသမီးတွေပါဝင် လှုပ်ရှားမှုအဖုံဖုံကို မှတ်တမ်းတင်စုစည်းဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။

“ နေစရာမရှိခဲ့ပေမယ့် အလုပ်ပြန်ဝင်ဖို့စိတ်ကူးမရှိခဲ့ဘူး နေဖို့စားဖို့ မရှိခဲ့ရင်တောင် အဆုံးထိဝင်သွားမယ်လို့ ဆုံးဖြတ်ထား တယ် ။ ဒီတော်လှန်ရေးမနိုင်ခဲ့ရင်တောင် အလုပ်ထွက်တဲ့ထိလုပ်သွားမယ် အလုပ်မရှိရင် ဘယ်လိုအခက်အခဲတွေ ကြုံလာ နိုင်တယ်ဆိုတာ ကြိုသိပေမယ့် အဆုံးထိဝင်သွားမယ်။”

“ကုန်စျေးနှုန်းက လည်းတက်တယ်။ ဝင်ငွေကလည်း မရှိဘူး။ ဒီလို အခြေအနေက မိခင်နဲ့ကလေးတွေအတွက် ပိုပြီး ထိခိုက်မှုရှိနေတာပေါ့”

“ ကျွန်မတို့လူ့အဖွဲ့အစည်းက ရုပ်ချောချောလှလှလေးနဲ့ဆိုရင်၊ အိမ်မှာ အိမ်မှုကိစ္စလုပ်နိုင်တယ်ဆိုရင်ပြီးပြီလို့ ယူဆကြတာများတယ်။ အချိန်တန်ရင် ယောက်ျားတစ်ယောက်က လာတောင်းလိမ့်မယ်။ လုပ်ကျွေးလိမ့်မယ်။ တကယ်တော့ ကိုယ်ကအဲဒီလိုလည်းမဟုတ်ဘူး”

“ ဝမ်းနဲ့လွယ်မွေးထားတဲ့ သားသမီးတွေ သေသွားတာဆိုတော့ငိုကြမှာပေါ့။ မိခင်တွေဖြစ်တော့ ပိုခံစားရတယ်။ ဒီတော်လှန်ရေးလည်းအမြန်အောင်မြင်ပြီး မိခင်မျက်ရည်တွေလည်း အမြန်ခမ်းစေချင်ပြီ။ မျက်ရည်တွေထပ်မကျစေချင်တော့ဘူး”

Con Con’s mother Ma Chan said “She asked me to give her a stick before going to bed. So, I put the small stick beside her, and then she feels safe and falls asleep.” Not only Con Con but also her friends named “Bad guys” to the police and soldier. Kids turned into a new game to catch the police.

“ဟိုးအရင်တုန်းကဆိုရင် အထူးကုတွေလည်းမရှိ၊ ဆရာဝန်တွေလည်းမရှိဘဲ မွေးလာကြတာပဲ။ ကျမစိတ်ဓာတ်မကျပါဘူး။ ကျမသတ္တိရှိပါတယ်”

” သဲအိတ်တွေကိုသူတို့ကားတွေပေါ်တင်ခိုင်းတယ်။ သူတို့သဲအိတ်ချရင်လူမရှိဘူးဆိုပြီးတော့ ယောကျာ်းလေးတွေ ကိုခေါ်သွားတယ်။ မိန်းကလေးတွေပဲကျန်ခဲ့တယ်။ နောက်ပိုင်း ထွက်လာတဲ့သူတွေကလည်း ယောကျာ်းလေးနည်းတော့ မိန်းကလေးတွေပဲသယ်လိုက်ရတယ်။ ကာထားတာတွေကလည်း လူတစ်ရပ်ကျော်လောက်ရှိတယ်။ သူတို့ကားကလည်း အရမ်းမြင့်တော့ တော်တော်တင်ပေးလိုက်ရတယ်”